تعاريف اپيدميولوژي

شما در كتاب هاي مختلف با تعاريف متعددي از  اپيدميولوژي مواجه مي‌شويد كه شايد با نگاهي دقيق‌تر به كلمات كليدي آنها بتوان تصويري جامع از اين علم  را استنباط كرد. گرچه تمامي اين تعاريف در اصول مشترك هستند اما با مراجعه به هركدام مي‌توان از منظري متفاوت با اصول و اهداف اين علم آشنا شد. آنچه مورد موافقت همگان است اين است كه اپيدميولوژي، پايه علم بهداشت عمومي است، و ريشه آن از كلمه يوناني اپي (Epi) به معناي بر يا روي، دموس (Demos) به معناي مردم و لوژي (Logy) يعني مطالعه، برگرفته شده است. با توجه به تاريخ ارائه تعاريف مختلف اپيدميولوژي قادر خواهيم بود تا حدودي به سير تكوين و تكامل آنچه كه امروزه به عنوان علم اپيدميولوژي در جهان مطرح است  نيز پي ببريم. ابتدا به برخي از اين تعاريف اشاره مي‌شود:

تعاريف مختلف

·        بقراط حدود 2400 سال قبل اوّلين بار واژه اپيدمي را بكار برد و كاربرد  اپيدميولوژي را در مطالعه اپيدمي بيماري هاي واگير‏، مخاطرات محيطي و مسائل تغذيه اي نام برد.

·        اپيدميولوژي رشته اي از علوم پزشكي است كه همه گيري ها را بررسي مي‌كند (پاركين 1873).

·        اپيدميولوژي علم بررسي توزيع وضعيت سلامت، بيماري، و ساير مسائل مربوط به سلامتي انسان در ارتباط با سن، جنس، نژاد، وضعيت جغرافيايي، مذهب، آموزش، شغل، رفتار، زمان، مكان، شخص و غيره است (سوسر 1973).

·        اپيدميولوژي علم بررسي فراواني، الگوها، چگونگي علل، انتشار و كنترل بيماري ها در گروه هاي مردم است كه شامل جمع‌آوري و تجزيه و تحليل منظم داده هاي مربوط به بيماري هاست (هنيكنز و بورينگ1987).

·        اپيدميولوژي مطالعه سلامتي و بهداشت در جوامع انساني است (تريس 1992).

·        اپيدميولوژي يكي از علوم پايه پزشكي است كه در مورد توزيع و عوامل تعيين كننده فراواني بيماري ها در جوامع بشري بحث مي‌كند (گرينبرگ و همكاران 1992).

·        اپيدميولوژي تلاش هايي عمومي، سازمان يافته و هدفمند براي پيشگيري از بيماري ها و ارتقاء سلامت است و يا توصيف و تحليل وجود بيماري ها در جامعه و كنترل عوامل مؤثر در وقوع بيماري ها است (بيگل هول و همكاران 1993).

·        اپيدميولوژي يك روش تحقيقي براي جستجوي علّت يا منبع يك بيماري، ناتواني، سندرم و يا وضعيت بد است (ليلين فلد و استولي 1994).

·        اپيدميولوژي مطالعه چگونگي توزيع و تعيين‌كننده هاي توزيع حالات و وقايع مربوط به سلامت در جمعيتي مشخص‏، و  بهره گيري از اين مطالعه براي حل مشكلات بهداشتي است (جان لست 2000).

·        اپيدميولوژي اندازه گيري عوامل خطرزايي است كه در ايجاد، تأثير و توزيع بيماري ها، ناتواني و مرگ مؤثرند (بركمن و كوواچي 2000).

·        اپيدميولوژي مطالعه توزيع، و اندازه گيري فراواني بيماري ها در جوامع انساني است (روتمن 2002).

·        اپيدميولوژي مطالعه چگونگي، علت، كنترل، و اندازه گيري فراواني و توزيع بيماري، ناتواني و مرگ در جوامع انساني است (بوپال 2002).

·        اپيدميولوژي مطالعه چگونگي توزيع بيماري ها در جمعيت و بررسي عواملي است كه در اين توزيع تاثير مي‌گذارد (گورديس2004)

·        اپيدميولوژي رشته اي پژوهشي است كه با توزيع و تعيين كننده هاي بيماري در جوامع سروكار دارد  يا اپيدميولوژي  مطالعه رخداد بيماري در جمعيت هاي انساني است (فلچر 2005).

·        اپيدميولوژي مطالعه وقايع مرتبط با سلامتي در جمعيت هاي تعريف شده است كه شامل بررسي وضعيت هاي خاص و مواجهه ها و عوامل مربوط به ميزبان است كه در رخداد  بيماري ها سهيم هستند (مندل و همكاران 2005).

آن چه از تعاريف بالا مي‌توان استنتاج كرد اين است كه اپيدميولوژي:

·         تأكيد بر گروه دارد نه فرد.

·         اپيدميولوژي علم كميت هاست و با اندازه ها و اندازه گيري ها سروكار دارد.

·         علم بررسي ارتباط ها، اختلاف ها، و تغييرات روند و الگوي سلامت و بيماري در جمعيت هاي انساني است.

·         علم بررسي تفاوت و مقايسه (Compare & Contrast) سلامتي و بيماري است.

·         فقط به بيماري و ناتواني توجه ندارد و سلامتي و مرگ هم در دامنه فعاليت هايش قرار دارد.

·         به جنبه هاي مختلف پيشگيري توجه دارد.  

·         هم  علم (Science)  است و هم عمل (Practice).

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: